سفیدی دندان در زیبایی نقش زیادی دارد.دندان‌های سفید و زیبا اعتمادبه‌نفس شما رو بالا می‌برد.شاید براتون اتفاق افتاده باشه که جلوی آینه بایستید و حس کنید دندان‌هایتان تغییر رنگ داشتن.ناراحت میشید و دلتون می خواد سریع رنگ دندان‌هایتان سفید شود.پس لازمه دلایل تغییر رنگ دندان رو بشناسیم و راه‌های سفید کردن دندان را یاد بگیریم.
در مقاله آکادمی فیتنس ابتدا ساختار دندان رو می‌شناسید،راه‌های پیشگیری از زردی دندان رو می‌خوانید و خواهید دید چجوری با ساده‌ترین چیزها می تونید جرم دندان رو از بین ببرید. قبل از هر چیزی موافقید قسمت‌های مختلف دندان رو بشناسیم ؟
تاج دندان، مینا و عاج پالپ
تاج دندان ، ازنظر آناتومیکی به آن قسمت از دندان گفته می‌شود که توسط مینا پوشیده شده است. تاج کلینیکی، آن قسمت از دندان است که دردهان نمایان است. تاج کلینیکی ازنظر اندازه ممکن است با تاج آناتومیکی تطابق نکند. این تاج در تمام طول زندگی میتواند تغییر کند، درحالی‌که تاج آناتومیکی همیشه اندازه ثابتی دارد.
مینای دندان ، رویی‌ترین قسمت دندان در کالبد دندان انسان است؛ همچنین سخت‌ترین عضو بدن ازلحاظ استحکام است. به‌عنوان یک پوشش کل تاج دندان را می‌پوشاند و درواقع چیزی که دردهان از یک‌دندان سالم مشاهده می‌کنیم همان مینای دندان است. ضخامت این لایه متغیر بوده و در بعضی جاها تا ۳ میلی‌متر می‌رسد. قسمتی از تاج دندان که دردهان قابل‌مشاهده و لمس است، مینا نامیده می‌شود؛ سایر قسمت‌های تاج در زیر مینا قرار دارند. مینای دندان همراه با عاج دندان ، ساروجه cementum و پالپ دندان dental pulp یکی از چهار بافت بزرگ تشکیل‌دهنده دندان که معدنی‌ترین و سخت‌ترین عضو در پیکر انسان است. این ماده معمولاً در بافت قابل‌مشاهده دندان قرار دارد و بیشتر قسمت‌های پاسداری شده توسط بخش پایه‌ای عاج و همه قسمت‌های تشریحی تاج را پوشش می‌دهد.
این ماده همچنین در دندان‌های کوچک پوستی کوسه نیز یافت می‌شود. ۹۶٪ از مینا را مواد معدنی و ۴٪ باقی‌مانده را آب و مواد آلی تشکیل می‌دهند. این ماده، غنی‌ترین عضو بدن ازنظر کلسیم است و ۹۵٪ آن ترکیبات کلسیم است. ۵۱٪ این بافت را مواد آلی و بقیه را آب تشکیل می‌دهد. مینا تمام سطوح خارجی هر دندان را می‌پوشاند و باعث حفاظت از آن می‌شود.
عاج دندان یا دِنتین، بافتی مینیرالیزه‌است که تنهٔ اصلی دندان را تشکیل می‌دهد. عاج در ناحیهٔ تاج، به‌وسیلهٔ مینا، و در ناحیهٔ ریشه، به‌وسیلهٔ سیمان پوشیده شده است. محل اتصال عاج و مینا به‌صورت حاشیهٔ دندانه‌داری است و اتصال عاجی-مینایی یا DEJ (Dentino-Enamel Junction) نام دارد. درصورتی‌که اتصال عاجی-سیمانی یا DCJ (Dentino-Cementum Junction) مشخص و واضح نیست.
رنگ عاج در مقایسه بارنگ مینا، زرد است. نور به‌آسانی میتواند از مینای مینیرالیزه و نازک عبور کند و به‌وسیلهٔ عاج، منعکس شود. به همین علت، تاج دندان، تقریباً نمای زردرنگی دارد. ازآنجاکه مادهٔ معدنی عاج بسیار بالا و تنها مقداری کمتر از میناست، بنابراین می‌توان گفت که عاج از استخوان و سیمان سخت‌تر، و از مینا سست‌تر است.
مغز دندان یا پالپ ،به رگ‌ها و اعصاب دندان گفته می‌شود. به حفره مرکزی در تاج دندان، اتاق پالپ گفته می‌شود. مجرای ریشه دندان را نیز کانال می‌نامند. در حالت عادی مغز دندان زنده و فعال است ولی پوسیدگی‌ها و آزردگی‌های رگ‌ها و عصب‌ها باعث درد و سرانجام مرگ مغز دندان می‌شود.هنگامی‌که مغز دندان به هر علتی دچار آزردگی شدید شد درمان ریشه دندان ضرورت پیدا می‌کند.
خصوصیت لثه
لثه در حالت طبیعی و سالم باید صورتی‌رنگ باشد و درصورتی‌که هریک از رنگ‌های قرمز، آبی یا سفید را داشت نشانه دهندهٔ بیماری در این عضو است. البته رنگ‌دانه‌هایی که در ریشهٔ دندان است باعث تیره‌تر شدن لثه‌ها می‌شود درنتیجه رنگ‌ها لثه‌ها در همه یکسان نیست و میتواند تیره‌تر یا روشن‌تر باشد ولی چیزی که مهم است یکنواختی رنگ آن‌ها در هر فرد است.
علت زردی دندان چیست؟
مینا قابل‌رؤیت‌ترین قسمت دندان است که ماده کاملاً سختی است و برای تاب آوردن در مقابل جویدن و گاز گرفتن، طراحی‌شده است. به علت بادوام بودن مینای دندان، با افزایش سن هم این قسمت از دندان برای خرد کردن و شکستن مستعد می‌شود.
اگر مینا به‌اندازه کافی مواد معدنی داشته باشد، رنگ دندان روشن‌تر یا سفیدتر است. بااین‌وجود، اغلب نیمه شفاف، خاکستری روشن یا زردرنگ است که این رنگ‌ها از ماده استخوانی مانند زیر مینا ـ عاج دندان ـ نشأت می‌گیرند. این بافت قوی است و بیشتر ساختار دندان را تشکیل می‌دهد و به‌عنوان محافظ مینا به‌حساب می‌آید. هسته دندان، زیر عاج است که این قسمت، از رگ‌های خونی (که مواد مغذی حیاتی برای زنده نگه‌داشتن دندان را فراهم می‌کنند) بافت و اعصاب تشکیل یافته است. قسمتی از هسته دندان که در ریشه قرار دارد، کانال ریشه‌ای نامیده می‌شود و از طریق آن رگ‌های خونی و اعصاب وارد دندان می‌شود تا قسمتی از هسته شوند.
همچنین افزایش سن در از بین رفتن دندان‌ها یکی از عوامل تأثیرگذار است. حتی اگر ۴۵ ساله هم باشید، براثر گذشت زمان، مینای دندان شما خراب می‌شود. درنتیجه، دندان‌ها رنگ طبیعی عاج درون مینا را منعکس می‌کنند. دلایل تغییر رنگ دندان را بخوانیم… هرچند که خیلی از افراد دندان‌های سفید و خیلی روشن دارند، اما گروهی از افراد دندان‌های زردرنگ دارند. کلید این مسئله در این است که بدانید رنگ طبیعی دندان چیست. سپس می‌توانید از دندان‌پزشک علت تغییر رنگ دندان خود را جویا شوید. مواد مؤثر بر رنگ دندان: علت اصلی زردی دندان روش زندگی است.
بر اساس جدیدترین تحقیقات:
سیگار کشیدن و نوشیدن قهوه و چای، بزرگ‌ترین مجرمین زردی دندان هستند. قطران و نیکوتین موجود در تنباکو مواد شیمیایی هستند که باعث ایجاد لکه‌های زرد بر روی مینای دندان افراد سیگاری می‌شوند. به‌نوعی می‌توان گفت هر غذا یا نوشیدنی که میتواند بر روی لباس لک ایجاد کند، میتواند روی دندان هم لک ایجاد کند. غذاها (شاتوت، سس سویا) و نوشیدنی‌ها (قهوه، چای، کولا)، به‌ویژه آن دسته از نوشیدنی‌ها که اسیدی هستند، استعمال دخانیات، بهداشت دندان ضعیف که منجر به بروز پلاک و جرم می‌شود و لکه‌ها به‌آسانی روی دندان‌ها انباشته می‌شوند، مواد دندانپزشکی از قبیل رنگ ماده احیاگر که باعث ظاهر نیمه شفاف مینای دندان می‌شوند، مکمل‌های آهن،استفاده بیش‌ازحد از دهان‌شویه‌های حاوی کلرهگزیدین و کلرید ستیلپریدینیوم، ورود بیش‌ازاندازه فلوراید به خاطر سطوح بالا و غیرمعمول در آب یا از طریق مصرف پیوسته فلوراید خمیردندان یا دهان‌شویه‌ها ،داروهایی که حاوی آنتی‌هیستامین و آنتی‌سایکوتیک هستند یا داروهای کنترل‌کننده فشارخون بالا دلایل اصل تغییر رنگ دندان است.
جلوگیری از تغییر رنگ دندان
خوشبختانه، راه‌های زیادی برای جلوگیری از تغییر رنگ بیشتر دندان‌ها وجود دارد.
۱٫برای شروع، از مواد ایجادکننده‌ی تغییر رنگ دندان تا حد امکان اجتناب کنید. سپس به‌طور مرتب بعد از هر غذا مسواک بزنید تا از لکه‌های ایجادشده به‌وسیله غذاها و نوشیدنی‌ها جلوگیری به عمل‌آورید.
۲٫همچنین با استفاده از نخ دندان می‌توانید، تشکیل باکتری و جرم‌های بین دندان‌ها را کاهش دهید و سلامت دهان و دندان خود را بهبود ببخشید.
۳٫برای از بین بردن لکه‌ها و تغییر رنگ دندان‌ها حتماً به دندان‌پزشک متخصص مراجعه کنید و هرگز به افراد غیرمتخصص (مثل دندان‌ساز تجربی) رجوع نکنید. دندان‌پزشک به‌وسیله مواد مخصوص، دندان‌ها را سفید می‌سازد یا در صورت لزوم از روکش استفاده می‌کند.
جالب است بدانید…
تغییر رنگ و زردی دندان براثر عوامل داخلی، در ساختمان داخلی دندان رخ می‌دهد. برخی از داروها می‌توانند باعث لکه‌های ذاتی بر روی دندان شوند. در کودکان مصرف آنتی‌بیوتیک، تتراسایکلین یا داکسی سایکلین تا قبل از ۸ سالگی، میتواند باعث تغییر رنگ دندان به زرد و قهوه‌ای شود. مصرف تتراسایکلین در خانم‌های باردار بعد از ۴ ماهگی و خانم‌هایی که بچه شیر می‌دهند، باعث تغییر رنگ دندان کودک می‌شود.گذراندن دوره شیمی‌درمانی و پرتودرمانی سر و گردن میتواند علت تغییر رنگ دندان شود. حتی داروهای رایجی چون آنتی‌هیستامین، ضدافسردگی و داروهای فشارخون می‌توانند دندان را زرد کنند.
همچنین فلوراید که به دلیل قدرت زیاد میتواند از پوسیدگی دندان جلوگیری کند نیز میتواند به دلیل میزان زیاد مواد معدنی بر رنگ دندان تأثیر بگذارد. میزان زیاد فلوراید باعث فلوئوروزیس دندانی می‌شود. فلوئوروزیس خطوط و لکه‌های سفید و قهوه‌ای بر روی دندان است که در دندان‌های جلویی بیشتر نمایان می‌شوند. مصرف بیش‌ازحد از دهان‌شویه حاوی فلوراید و خمیردندان حاوی فلوراید باعث این مشکل در سنین مختلف و حتی از بین رفتن میزان زیادی از مینای دندان شود که این خود باعث مشکلات دندانی آینده می‌شود. برخی از لوازم مراقبت‌های دندان هم می‌توانند باعث تغییر رنگ در دندان‌ها شوند؛ مثل آمالگام (Amalgam) که برای پرکردگی دندان استفاده می‌شود. همان پرکردگی‌های نقره‌ای‌رنگ تیره دندان که به‌مرورزمان بر روی رنگ خود دندان نیز تأثیر می‌گذارند و رنگ دندان را به سمت تیرگی هدایت می‌کنند.
همچنین…
بالا رفتن سن میتواند رنگ دندان شمارا تیره کند. وقتی سن شما بالا می‌رود لایه بیرونی مینای دندان‌رفته رفته از بین می‌رود و نازک می‌شود و این موضوع باعث می‌شود رنگ دندان شما بیشتر زرد شود. بهترین روش جلوگیری از نازک شدن دندان کنترل میزان بزاق دهان است. ترشح بزاق دهان به‌صورت طبیعی ذرات غذا و پلاک را از روی دندان پاک می‌کند. همچنین استفاده به‌اندازه از فلوراید نیز میتواند در این موضوع مؤثر باشد. پس به‌اندازه کافی آب بنوشید و اگر دهانتان غالباً خشک است با پزشک برای درمان خشکی دهان صحبت کنید؛ همچنین با توجه به سن و نوع دندان خود، از دندان‌پزشک خود در مورد میزان استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید در طول روز سؤال کنید تا از نازک شدن مینای دندان خود جلوگیری کنید.
راه‌های سفیدی دندان در خانه…
راه‌های زیادی برای سفیدی دندان وجود دارد
اولین راه سفیدی دندان‌ها مسواک زدن بعد از خوردن و آشامیدن است.
بهترین راه سفیدی دندان‌ها این است که بعد از هر بار خوردن و آشامیدن دندان‌هایتان را مسواک بزنید، هرچند همیشه هم کار راحتی نیست! و بسته به اینکه هنگام خوردن یا نوشیدن کجا هستید (مثلاً در مدرسه یا در محل کار) ممکن است کار دشواری باشد.
ترکیب جوش‌شیرین و هیدروژن‌پروکسید تأثیر بسیاری دارد.
یکی از راه‌های سفید کردن دندان استفاده از هیدروژن پروکسید و جوش‌شیرین است هیدروژن‌پروکسید یا آب اکسیژنه یک اکسنده‌ی آنتی‌باکتریال است که پاک‌کننده‌ای بسیار عالی برای دهان و لثه به شمار می‌رود و جرم‌ها و میکروب‌ها را از دهان می‌زداید. می‌توانید با استفاده از هیدروژن‌پروکسید و آب (نیمی آب و نیمی هیدروژن پروکسید) یک دهان‌شویه‌ی خوب بسازید.
این محلول را یک دقیقه دردهان بچرخانید و سپس آبکشی کنید. تحقیقات نشان داده است هیدروژن پروکسید مانند یک گندزدای آنتی‌باکتریال طبیعی عمل می‌کند و با حذف باکتری‌های مضر، دهان را خوشبو می‌کند. امروزه هیدروژن پروکسید در دندانپزشکی کاربردهای زیادی دارد که رایج‌ترین آن‌ها سفید کردن دندان‌ها است. همچنین این ماده به‌طور طبیعی از بیماری‌های لثه مانند چرک و تورم پیشگیری می‌کند.
روش درست استفاده از جوش‌شیرین برای سفید کردن دندان‌ها
طبق روال معمول، اول دندان‌ها و مخصوصاً پشت آن‌ها را به‌خوبی مسواک بزنید. جوش‌شیرین ماده‌ای زبر است، مانند کاغذ سمباده، بنابراین حتماً مقدار کافی هیدروژن پروکسید با آن ترکیب کنید تا به مینای دندان‌هایتان آسیب نزند. این نکته بسیار مهم است چون مینای دندان قابل‌ترمیم نیست. خمیری که درست می‌کنید باید از کِرِم هم نرم‌تر باشد. این خمیر را حدود ۳۰ ثانیه روی دندان‌هایتان بمالید و سپس به‌خوبی آبکشی کنید.
استفاده از سرکهی سیب را دست‌کم نگیرید
یک‌راه سفید کردن دندان استفاده از سرکه سیب است حتماً با خواص سرکه سیب آشنا هستید. سرکهی سیب یک آنتی‌باکتریال طبیعی است که دهان و دندان را تمیز می‌کند، پس منطقی است که بتواند لکه‌های سرسخت روی دندان‌ها را هم از بین ببرد.
سرکهی سیب مخصوصاً در پاک کردن لکه‌های ناشی از قهوه و نیکوتین بسیار مفید است. مطالعات نشان داده است سرکهی سیب به‌عنوان یک سفیدکننده‌ی طبیعی میتواند به‌خوبی محصولات تجاری لکه‌های روی دندان‌ها را از بین ببرد. بعضی‌ها می‌گویند بعد از استفاده از سرکهی سیب، دندان‌هایشان طوری به نظر رسیده که انگار آن‌ها را به‌طور حرفه‌ای و با مراجعه به دندان‌پزشک سفید کرده‌اند.
سرکهی سیب حاوی ترکیباتی مانند اسید استیک، پتاسیم، منیزیم، پروبیوتیک‌ها و آنزیم‌هایی است که میکروب‌ها (باکتری‌های مضر و خطرناک) و جرم‌ها را نابود و هم‌زمان رشد باکتری‌های مفید یعنی همان پروبیوتیک‌ها را تسریع می‌کند. ازآنجاکه سرکه سیب به‌طور طبیعی خاصیت اسیدی دارد، پلاک یا سایر مواد چسبیده به دندان‌ها را تجزیه می‌کند PH سرکه سیب لکه‌های دندان را از بین می‌برد و آن‌ها را سفید می‌کند. کلید مؤثر بودن استفاده از سرکه سیب برای سفید کردن دندان‌ها این است که به‌طور مستمر از آن استفاده کنید؛ باید حداقل یک ماه مداوم از آن استفاده کنید تا بهترین نتیجه را به‌دست بیاورید.
اما مواظب باشید
چون سرکه سیب نوعی اسید است که اگر زیاد از آن استفاده کنید یا سفت‌وسخت آن را به دندان‌ها بمالید به مینای دندانتان آسیب می‌زند. سرکه سیب را حدود یک دقیقه با انگشت روی دندان‌ها بمالید، سپس با آب یا دهان‌شویه‌ی هیدروژن پروکسید دهانتان را آبکشی کنید. بعد از استفاده از سرکه سیب باید مجدداً با خمیردندان معمولی دندان‌ها را مسواک بزنید و دهانتان را خوب آبکشی کنید. بهتر است از خمیردندان بدون فلوراید استفاده کنید.
استفاده از زغال فعال
یکی از راه‌های سفیدی دندان‌ها استفاده از زغال فعال است. زغال فعال نوعی زغال است که روزنه‌های بسیار ریز دارد و میتواند مواد مایع مانند آب را از داخل خود عبور بدهد. اساسی‌ترین تفاوت میان زغال فعال و زغال معمولی وجود این روزنه‌هاست. از زغال فعال برای به دام انداختن سموم بدن استفاده می‌شود که میتواند با جذب پلاک‌ها و ذرات میکروسکوپی که عامل لک شدن دندان‌ها هستند، دندان‌هایتان را سفید کند. یک مسواک مرطوب را به پودر زغال فعال آغشته کنید و مسواک بزنید، مخصوصاً قسمت‌هایی که لکه‌های بیشتری دارد. سپس با چند جرعه آب و چرخاندن آن دردهان، به‌خوبی آبکشی کنید تا وقتی‌که آبی که از دهان بیرون می‌ریزید شفاف باشد. بهتر است دو تا سه بار در هفته با زغال فعال مسواک بزنید اما اگر روکش، کاپ یا ونیر (لمینت) چینی دارید، این راهکار مناسب شما نیست.
استفاده از خمیر نمک دریا و جوش‌شیرین برای سفیدی دندان
یک قاشق چای‌خوری جوش‌شیرین را با ۱/۲ قاشق چای‌خوری نمک دریا با یک‌کمی آب در یک ظرف کوچک مخلوط‌کنید، تا یک خمیر نازک ایجاد شود، از مسواک نرم برای مالیدن خمیر روی دندان استفاده کنید ، و به‌آرامی به مدت ۲ دقیقه مسواک بزنید سپس با آب بشورید و پس‌ازآن با خمیردندان به‌طور منظم مسواک بزنید. ۸٫مسواک زدن با خمیر پودر زردچوبه برای سفید کردن دندان… یک قاشق چای‌خوری پودر زردچوبه ارگانیک و کمی آب را در یک ظرف کوچک مخلوط‌کنید، تا یک خمیر نازک ایجاد شود، از مسواک نرم برای مالیدن خمیر روی دندان استفاده کنید و به‌آرامی به مدت ۲ دقیقه مسواک بزنید مراقب باشید که پاشیده نشود، زیرا میتواند همه‌جا را رنگی کند! با آب بشویید و پس‌ازآن با خمیردندان به‌طور منظم مسواک بزنید .
خمیردندان سفیدکننده خانگی با اسانس‌های روغن
مقدار مساوی از روغن نارگیل ارگانیک و جوش‌شیرین را با چند قطره روغن نعناع، اسانس نعناع یا روغن چوب دارچین مخلوط‌کنید، تا خمیردندان ایجاد شود دندان‌ها را روزی دو بار مسواک بزنید.
سفیدی دندان باپوست پرتقال و نمک
بخش سفیدپوست پرتقال را، بانمک دریا بپوشانید سپس به‌آرامی بر روی دندان‌های خود به مدت ۲ دقیقه مالش دهید بعد آن‌را بشویید و سپس برای حذف تمام مرکبات، به‌طور منظم با خمیردندان و یا جوش‌شیرین مسواک بزنید.
ساییدن پوست موز روی دندان ، سفیدکننده فوری دندان
به‌آرامی یک قطعه کوچک از داخل پوست موز را برای دو دقیقه روی دندان‌های خود بمالید بشویید و سپس برای حذف تمامی موز با خمیردندان به‌طور منظم و یا جوش‌شیرین مسواک بزنید.
به کمک این روش‌ها می‌توانید دندان‌هایتان را در خانه با هزینه کم سفید کنید.