بهداشت دهان برای سلامت عمومی بدن بسیار ضروری می باشد. یکی از نکات مهم انتخاب مسواک و خمیردندان مناسب است که باعث حفظ سلامت بهداشت لثه و دندان میشود. مسواک و خمیر دندان جزء جدانشدنی از زندگی همه افراد است هر چند هنوز هم هستند افرادی که به این مهم توجه چندانی ندارند؛ اما می دانم شما که این مقاله را در آکادمی فیتنس میخوانید، به سلامت دندان هایتان بسیار توجه دارید.
در این مطلب علاوه بر اطلاعات جالبی که درباره تاریخچه خمیردندان می خوانید، نکات مهمی را درباره انتخاب بهترین خمیردندان و مسواک خواهید آموخت.
درباره تاریخچه خمیر دندان چه می دانید؟
۵ هزار سال قبل از میلاد مسیح مصریان باستان پودرهایی را برای پاک کردن دندان استفاده می کردند، که اینها شامل پودر پوسته تخم مرغ، میخک و دیگر ترکیبات بود که برای پاکسازی دندان و لثه بسیار موثر بود. بعدها یونانیان و رومیان با استفاده از روش‌های نوین تری آن را بهبود بخشیدند. در قرن نهم، فردی از عراق خمیر دندان را اختراع کرد که در آن زمان بسیار مورد توجه قرار گرفت. هنوز هم درباره ساختار خمیر دندان های اولیه اطلاع دقیقی در دست نیست، با همه این تفاسیر تا پیش از قرن ۱۹ میلادی استفاده از خمیردندان عمومی نشده بود. در قرن نوزدهم میلادی خمیر دندانهایی ساخته شد که از هیدروژن پراکسید و جوش شیرین تشکیل می‌شد. جالب اینجاست که تا جنگ جهانی اول خمیردندانهای ساخته شده محبوبیت پودرهای دندانی را به دست نیاوردند.
اولین خمیر دندان تیوپی در ۱۳ آوریل ۱۹۰۸ در بازار عرضه شد؛ در سال ۱۹۳۷ خمیر دندانهای حاوی مواد ضدعفونی کننده به بیش از ۸۸ کشور فروخته شد.
برای نخستین بار و در سال ۱۸۹۰ میلادی فلوراید به همه خمیردندانها اضافه شد. البرت دنینگر خمیردندان حاوی کلسیم فلوراید را اختراع کرد. این خمیر دندان را شرکتی در آلمان می ساخت. در سال ۱۹۳۷ در آمریکا نیز اختراع مشابهی به ثبت رسید که توسط انجمن دندانپزشکان آمریکا مورد تایید قرار گرفت. اولین خمیر دندان با کارآزمایی بالینی در سال ۱۹۵۰ با برند کرست به بازار ارزش شد.
در سال ۱۹۸۰ شرکت ژاپنی اولین خمیر دندان حاوی نانو آپاتیت را معرفی کرد. این ترکیب عامل ضد پوسیدگی و احیای بافت از دست رفته مینا دندان می باشد. پس از سالها تحقیق سرانجام در سال ۱۹۹۳ ژاپن این محصول را به عنوان فرآورده برای رفع و پیشگیری از پوسیدگی دندان به دنیا معرفی کرد.
خمیر دندان از چه موادی تشکیل شده است؟
ساینده
وظیفه برداشتن لایه چسبناک روی دندان را به عهده دارد. از جمله ساینده های موجود در خمیر دندان می‌توان به سیلیکای هیدراته SiO2، دی کلسیم فسفات دی هیدرات CaHPO4.2H2O و کربنات کلسیمCaCo3 اشاره کرد.
مرطوب کننده ها
از جمله ترکیباتی هستند که در خمیر دندان وظیفه نرم ماندن خمیر را به عهده دارند. همچنین خصلت پلاستیکی و براق کنندگی خمیر هم به عهده این ترکیبات است. پرکاربردترین این ترکیبات می توان گلیسیرین و محلول سوربیتول ۷۰ درصد اشاره کنیم. گاهی در فرمولاسیون خمیردندان می بینیم که از ترکیباتی چون پلی اتیلن گلایکل ها و پلی روبین به طور جزئی استفاده می شود.
کف کننده ها
وظیفه کف کننده حذف لایه سطحی روی دندان یا کاهش کشش سطحی و حذف مواد باقیمانده از روی دندان می باشد. این ترکیبات به دلیل حساسیت زایی بالایی که دارند، بسیار با وسواس موررد استفاده قرار می‌گیرند. پرمصرف ترین کف کننده برای خمیر دندان در حال حاضر سدیم لوریل سولفات SLS می باشد.
عوامل ژل کننده
کلوئید های آبدوستی هستندکه در فاز آبی خمیردندان پخش می‌شوند و برای جلوگیری از دو فاز شدن خمیر دندان و همچنین پایداری فیزیکی خمیر بسیار ضروری است. قابلیت پخش خمیر در دهان، تشکیل کف و نیز آزاد شدن اجزای طعم دهنده به عهده عوامل ژل کننده می باشد. مهمترین آنها سدیم کربوکسی، متیل سلولز، کارا، ژینان و کربومر است.
شیرین کننده
خمیر دندان نباید خیلی شیرین باشد و نباید خیلی تلخ باشد. در حال حاضر مهم ترین و کاربردی ترین شیرین کننده خمیر دندان سدیم ساخارین می باشد که به میزان کمتر از نیم درصد در فرمولاسیون مورد استفاده قرار می گیرد.
ویژگی مسواک و خمیردندان مناسب چیست؟
خمیر دندان مناسب چه ویژگی هایی دارد؟
اگر به دنبال خرید بهترین خمیردندان هستید باید به دنبال خمیردندانی بروید که حاوی فلوراید می باشد چون مانع از پوسیدگی دندان ها می شود. البته انتخاب خمیردندان خوب به ویژگی های متعددی بستگی دارد؛ که به جنس دندان شرایط دهان و سن افراد می توان اشاره کرد. اما اگر بخواهیم ویژگی های کلی یک خمیردندان خوب را معرفی کنیم؛ اولین نکته وجود فلوراید میباشد. در ادامه سایر ویژگی های خمیردندان مناسب را برای شما خواهیم گفت.
بیشتر دندانپزشکان وجود فلوراید را در خمیر دندان ضروری و مهم می دانند.
فلوراید برای مبارزه با پوسیدگی دندان و ایجاد حفره در دندانها بسیار ضروری می باشد. استفاده از فلوراید در خمیر دندان برای کودکان زیر ۶ سال توصیه نمی شود؛ اما باز هم دلیل نمی شود که بخواهید وجود فلوراید را در خمیردندان نادیده بگیرید. بسیاری از پزشکان اعتقاد دارند که وجود فلوراید برای مقاومت دندان در برابر پوسیدگی بسیار ضروری است.
قبل از خرید خمیر دندان می توانید با پزشک مشورت کنید.
قبل از پوسیدگی دندان هایتان و با چکاپ دندان چند بار در سال سلامت عمومی بدنتان را تضمین کنید. دندانپزشک ها با توجه به نوع دندان به شما خواهند گفت که از چه نوع مسواک و خمیر دندان استفاده کنید. به طور مثال دندان های حساس نمی تواند خمیردندان های قوی و مخصوص نوع دیگر را استفاده کنند. پس حتی اگر بهترین خمیردندان را تهیه کنید اما بدون توجه به شرایط لثه و دندان تان باشد؛ به دندان هایتان آسیب می زند.
اگر دندان های حساس دارید با احتیاط به سراغ خمیر دندان های سفید کننده بروید.
خمیر دندان های سفید کننده حاوی مواد شیمیایی قوی هستند که برای دندانهای حساس توصیه نمی شوند.
اطلاعات محصول روی خمیر دندان را بخوانید.
برخی خمیردندان ها برای افراد بالای ۶ سال مناسب است. برخی از خمیردندان ها نباید به طور مداوم مصرف شود .همه اینها اطلاعاتی است که بر روی جلد مسواک و خمیر دندان نوشته شده است. پس قبل از خریدن خمیر دندان با دقت اطلاعات محصول را بخوانید.
به مواد تشکیل دهنده خمیردندان دقت کنیم.
خمیردندانی را انتخاب کنید که از مواد سازنده زیادی تشکیل نشده باشد؛ دلیلش چیه؟ چون هر چقدر این مواد سازنده بیشتر باشند احتمال اینکه به یکی از آنها حساسیت داشته باشید بیشتر است.
خمیردندان های حاوی جوش شیرین برای دندان های حساس مناسب است.
از جمله موادی که دندان ها را پاک و سفید میکند جوش شیرین است. وجود این ماده در خمیر دندان ها برای شما می تواند بسیار مفید باشد. یکی از مزایای جوش شیرین نسبت به سایر مواد شیمیایی این است که میزان ساییدگی دندان با مسواک زدن با خمیر دندان حاوی آن کمتر از مواد شیمیایی دیگر است. جوش شیرین برای خنثی کردن اسید موجود در دهان مفید است. وجود جوش شیرین برای کسانی که دندان های حساس دارند بسیار مفید است. اگر خمیر دندانی که میخرید اطلاعاتش به انگلیسی نوشته شده است دقت کنید که در زبان انگلیسی به جوش شیرین بیکینگ سودا baking soda گفته می شود.
از خمیر دندانهای حاوی شکر استفاده نکنید.
برخی خمیر دندان ها بخصوص خمیر دندان هایی که برای کودکان زیر ۶ سال استفاده می شود، برای بهتر شدن طعم خمیر دندان ازشکر و طعم دهنده های شیرین استفاده می شود. این خمیردندانها موجب تخریب دندان می شود پس دور این محصولات را یک خط قرمز بکشید.
از خمیردندان های زغالی به طور مداوم استفاده نکنید.
اخیراً خمیردندانهای با زغال به بازار عرضه شده است که اثر بسیاری بر روی سفید کنندگی دندان دارد . البته از این خمیردندانها نباید به طور مداوم استفاده شود؛ چون موجب از بین رفتن مینای دندان می شود که این خود سلامت دهان و دندان را به خطر می‌اندازد.
خمیردندانهای طبیعی حاوی فلوراید میتوانند مفید باشند.
در تولید خمیر دندان های طبیعی به جای برخی از مواد شیمیایی از مواد طبیعی استفاده می شود.در برخی از آنها فلوراید وجود دارد که از مواد طبیعی است، اما برخی از این خمیر دندان ها بدون فلوراید هستند. شیرین کننده های خمیر دندان های طبیعی از موادی مانند زایلیتول ساخته شده است. البته استفاده طولانی مدت از این این ماده می‌تواند موجب دل درد شود. خمیر دندان های طبیعی علاوه بر فوایدی که دارند میتوانند مضراتی هم داشته باشند. نکته دیگری که در این خمیردندانها باید برایتان بگویم این است که در هر بار زدن مسواک دهانتان کف نمی کند.
معیارهای انتخاب مسواک مناسب
رشته های نایلونی داشته باشد.
رشته های مسواک باید نرم و متوسط باشد.
اندازه سر مسواک باید متناسب با دهان فرد باشد برای مثال مسواک کودکان کوچکتر از بزرگسالان باشد.مسواک مناسب کودکان به طول دو سانتیمتر است.
چه مدت زمانی باید از یک مسواک استفاده کرد؟
مدتی که باید از یک مسواک استفاده شود، بستگی به میزان تمیزی،محکمی و فرم رشته های مسواک دارد. معمولاً عمر مفید مسواک چهار تا شش ماه است.
توجه کنید…
عامل ایجاد کننده بیماریهای لثه و دندان، پلاک میکروبی می باشد. پلاک با کشیدن ناخن بر روی دندان به زیر آن جمع شده و دیده می شود.هدف از مسواک زدن،تمیز کردن دندانها از باقیمانده مواد غذایی و برداشتن پلاک میکروبی است که با استفاده از مسواک نرم به راحتی این اتفاق می افتد.استفاده از مسواک های زبر یا خمیر دندانهای ساینده علاوه بر تحلیل لثه ،موجب سائیدگی و خراشیدگیهایی بر روی دندانها شده و ریسک ایجاد پوسیدگی را بالا می برد.